Kamudan ayrılan doktor sayısında bir artış gözlenmekte. Özele geçenler, muayenehane açanlar, Türkiye’den ayrılanlar… Bu ayrılıkların farklı sebepleri ve farklı motivasyonları bulunuyor. Peki sorunun kilit noktası ne ve çözümü nerede? Bazılarına göre kamudan ayrılmak sadece kısa süreli bir kaçış…
Her fırsatta şükranlarımızı sunduğumuz sağlıkçılar, pandemide olağanüstü bir mücadele verdiler ve hala vermekteler… İki yıllık bu süreçte hala şiddete kronik seviyede maruz kalıyorlar; ekonomik beklentilerinin karşılanmadığı görüşündeler ve iş yoğunluğundan da şikayetçiler.
Tüm bunlar sağlıkta kamudan ayrılmayı ve kamudan özele geçişleri etkileyen durumlar. TTB’ye göre 2018’de 877 olarak belirlenen istifa eden hekim sayısı 2021’de 2514 olarak kayıtlara geçti. Uzman seviyesinde ise 1466 olan sayı 2021’de 2068 olarak tespit edildi.
Bu ciddi artışın bir sebebi olmalı. Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği Başkanı Op. Dr. Reşat Bahat, bir özel hastanede hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sevil Bilir Göksügür ve Türk Diş Hekimleri Birliği Genel Başkanı Ahmet Tarık İşmen yanıtladı.
2008’DEKİ MEVZUATA VURGU
Op. Dr. Reşat Bahat, dünyada hekim kaynağının kısıtlı olduğuna dikkat çekerken 2008’de getirilen mevzuata göre özel hastanelerin yatak artırma, branş artırma ve doktor sayısı artırma şansının olmadığını vurguladı.
“Hekimler muayenehane açabilir. Önlerinde bir engel yok. Veya yurtdışına gidebilirler…” diyen Bahat mevzuatı anlatarak şöyle devam ediyor:
“Kadrolarımız 14 yıl önce donduruldu. Diyelim ki benim hastanemde 3 tane kadın doğumcu var. 10 tane de ihtiyacım olsa alamıyorum ki. Sadece boş kadromu doldururum. Kadro genişletmek mümkün değil. 14 yıldır durum böyle. Bizim bir dahlimiz yok, fırsatımız olsa olabilirdi onu demek istiyorum.”
‘TÜRKİYE’DE KALDIKLARI SÜRECE SORUNLAR ÇÖZÜLÜR’
Bahat istifalardaki artış hakkında ise “Bunun ekonomiyle, hekimlerin kamuda yoğun çalışmasıyla, pandemiyle, devalüasyonla, dış ülkelerin hekimlerimizi ayartmasıyla alakası olabilir” derken “Kamuda bu gün dermatoloji, plastik cerrahi, KBB gibi alanlarda doktor bulmanız çok zor zira bu alanlar muayenehaneciliğin parladığı alanlar” ifadelerini kullanıyor ve “Böyle giderse -düşük maaşlarla ve bu çalışma şartlarıyla- herkes muayenehane şansını dener” diyor.
Bahat’a göre asıl büyük problem, hekimlerimizin yurtdışına gidiyor olması. “Doktor, uzman… Türkiye’de kaldığı sürece sorunlar çözülür. Özel hastane sahibi, uzman, asistan herkesin sağlığın kamusal bir iş olduğunu kabul etmesi lazım” diyen Bahat “Vatandaşın kolay ulaşabileceği cebindeki parayla fakirleşmeden ulaşabileceği çözümleri bulmak zorundayız” ifadelerini kullanıyor.
‘BİR SÜRÜ SEBEP VAR…’
Doç. Dr. Sevil Bilir Göksügür ise faktörleri sıralıyor:
“Bir sürü sebep var… Temel sebeplerden biri çalışma şartları, yoğunluk ve çalışma yükü. Bazı yerlerde 5-10 dakikada bir randevu veriliyor. Acil serviste nöbet tutarken bin hasta bakılan yerler oluyor. Elbette düşük ücretler de etken… Mobbing ve çözüm bulanamayan şiddet olayları da oldukça etkili faktörler.”
Kişisel açıdan kamudan özele geçiş için “Özele geçmek aslında kısa süreli bir kaçış” ifadesini kullanan Göksügür, “Genel olarak sağlıkçıların beklentileri özel hastanelerde de tam olarak karşılanmıyor. Sadece biraz daha huzurlu çalışılabiliyor” diyor ve ekliyor:
“Hiç olmazsa günde 100 hasta bakmıyoruz da 30 hasta bakıyoruz. Aslında özele geçiş kısa süreli bir çözüm, bir arayış… Asıl büyük tehlike sağlıkçılarımızın yurtdışına gidiyor olmaları.”
‘2021’DE 820 DİŞ HEKİMİ KAMUDAN AYRILDI’
TDB Genel Başkanı Ahmet Tarık İşmen ise diş hekimleri açısından durumu değerlendirdi. İşmen, “Üniversiteler haricinde devlete bağlı ağız ve diş sağlığı merkezlerinde 12 bin civarı diş hekimimiz var. 2021’de bunlardan 820 tanesi ayrılmış” diyor.
2018 ve 2019’da bu sayının neredeyse yarı yarıya az olduğuna dikkat çeken İşmen, diş hekimliğinde ayrılığın temel sebebinin ise iş yükü olduğunu ifade ediyor. Randevu sistemine dikkat çeken İşmen, “Dünya çapında kamudaki bir diş hekimi 8-12 hasta görür. Bizde bu sayısı 25 civarında” diyor.
İşmen ayrılık sebeplerini ise “Bizdeki durum genel doktorluktaki gibi değil. Mobbing, baskı, şiddet, iş yükünün artması elbette bizde de görülen bir durum ama tabip sınıfındaki gibi reel değil. Bizde daha çok ekonomik kaygılarla kamudan özele geçiliyor” diye konuşuyor.
Son olarak Bahat, “Bir sorun olduğu kesin. Kamu sağlığını sıkıntıya sokan bir durum yok henüz ancak gelecek için bu duruma dikkat etmek lazım. Emredici hükümler değil cezbedici düzenlemeler getirilmeli” ifadelerini kullanıyor.
